تاریخچه مدگرایی
مد به تغییر سلیقه ناگهانی و مکرر همه یا برخی از افراد یک جامعه اطلاق میشود و منجر به گرایش به رفتاری خاص، یا مصرف کالای به خصوصی، یا در پیش گرفتن سبکی خاص در زندگی میشود
با بررسی ابعاد مختلف حیات اجتماعی بشر، روشن می شود که پدیده مد همیشه در تاریخ بشر بوده است و منحصر به دوره معاصر نیست. هرگاه این پدیده در هر دورهای از تاریخ آگاهانه و با گزینش و انتخاب و با توجه به فرهنگ و چهارچوبهای فکری و اعتقادی جامعه صورت گرفته نه تنها موجب پیدایش نارساییهای فرهنگی و اجتماعی نشدهاست؛ بلکه به عنوان یک دستاورد اجتماعی، به رشد فرهنگ جوامع کمک نموده و زمینه آراستگی مناسب جنبه ظاهری زندگی مردم و افراد را فراهم کرده است. مدگرایی مثبت ـ به معنای اقتباس از پیشرفتهای اجتماعی دیگران و به کار بردن دستاوردهای مثبت تمدنی دیگران، ـ ضمن برطرف ساختن کاستیهای حیات اجتماعی، از دچار شدن زندگی انسانها به یک نواختی پیشگیری کرده و روز به روز بر استحکام بیشتر پایههای زندگی کمک نموده و از پدیدآمدن رفتار و شیوههای ناخوشایندی که موجب دوری و یا نفرت و انزجار افراد از یکدیگر میگردد، جلوگیری به عمل آورده است.
عوامل وریشههای مدگرایی
انسان به گونهای آفریده شده که همواره از حالتیکنواختی گریزان بوده و در مقابل، از تحول و نوآوری در زندگی استقبال میکند. این تمایل در حالت عادی و در صورتی که پذیرش تحول و نوآوری از روی آگاهی و به صورت تدریجی صورت پذیرد، ظاهر زندگی آدمی را خوشایند و دلپذیر میسازد. بنابراین میل به خودآرایی و زیباسازی محیط زندگی امری فطری است که به برکت آن، هم زمینه آراستگی صورت ظاهری محیط زندگی انسان فراهم میگردد و هم انگیزه تعالی و تداوم زندگی اجتماعی و روابط صحیح انسانی تقویت میشود. بدینسان عواملی که موجب ایجاد نفرت و انزجار افراد از یکدیگر و یا موجب یکنواختی زندگی بشر میشود، از محیط حیات اجتماعی دور شده و جنبههای مثبت کمالخواهی و زیبایی دوستی انسان، روز به روز شکوفاتر میگردد.
البته گرچه یکی از جلوههای کمالجویی و زیبایی دوستی انسان ـ به ویژه در دورة جوانی ـ توجه به زیبایی ظاهر است؛ اما باید مراقب بود این فرایند، از حالت طبیعی خود خارج نشود؛ زیرا همة استعدادهای فطری اگر از حالت طبیعی و معقول خود خارج شوند، جنبه انحرافی پیدا کرده، آثار سویی به بار میآورند.
بنابراین پیروی از مد و زیباییخواهی و تنوعپسندی، ریشه در نهاد انسان دارد که نیازهایی چون تنوع، زیباخواهی و کمالجویی فطری منشا اصلی آن محسوب میشود. اما صورتهای افراطی رایج این گرایش، (مدپرستی) برای افراد جامعه بسیار خطرساز است و باید از آن پرهیز کرد.
سوابق مد گرایی در جامعه
بسیاری از مردم تصور میکنند اگر به شیوه متفاوت یا جدید رفتار کنند ممکن است پایگاه بهتری بدست آورند. هوس (رسم دروغین) به تغییر زودگذر در رفتار اطلاق میشود.
به تعبیری دیگر، مد اجتماعی پر شور و زودگذر را هوس اجتماعی میگویند. مد هر چند شبیه هوس است، نماینده شیوه رفتاری است که تنها به طور دورهای در معرض تغییر قرار دارد. تغییر در مد نسبت به تغییر در هوس، مدت و سرعت کمتری دارد.
مد نوعاً انعکاس سبک لباس، بلندی یا کوتاهی مو یا دیگر جنبههای ظاهری فرد است. رواج یافتن کت بلند، شلوار گشاد یا کت کوتاه و شلوار تنگ نمونههایی از مد است. مد، پدیدهای که تا ذهن کار می کند در جامعه حضور داشته و دارد و این جوانان هستند که پرچمدار این حرکتاند. آیا تا به حال با خود اندیشیدهایم چرا این مد لباس را میپوشیم؟ چرا در جامعه امروز مدها خیلی سریع تغییر میکنند؟ طراحان مد جوامع چه کسانی هستند؟ و چقدر پوشیدن لباس آخرین مد جوانان را ارضا میکند؟ و چقدر فرهنگهای مد جوامع دیگر با جامعه اسلامی ما سنخیت دارد؟ و آیا به راستی مد در جامعه با داشتن لباس ملی مغایرتی دارد؟
یک طراح لباس نیز میگوید: تولید کنندگان پوشاک با ایجاد و تغییرات کوچک در ژورنالهای خارجی و متناسبسازی آن با فرهنگ داخل کشور، لباس تولید میکنند.
مهلا زمانی میافزاید: استفاده از این روش و متناسب سازی آن با فرهنگ و نگرش اسلامی نیازمند حمایت دولت است و در کنار آن باید از خلاقیت فارغالتحصیلان طراحی پارچه و لباس در طراحی لباس استفاده کرد.
وی خاطر نشان کرد: جوانان به دنبال زیبایی و رنگهای شاد هستند و در صورتیکه به این نیاز آنان پاسخ داده نشود عکسالعمل نشان داده و به دنبال موضع گیری خواهند بود و دراین شرایط از مدلهای غربی استفاده میشود.